ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemleri

ISO 22000 NEDİR?

İşletmelerin en yaygın tercih ettiği gıda güvenliği sistemi ise uluslararası geçerliliği olan ISO 22000’dir.

Bu çalışmanın amacı; gıda güvenliği ile ilgili hazırlanan uluslararası standartlardan birisi olan ISO 22000’nin, gıda sektöründeki uygulamalarının daha etkin ve verimli yapılabilmesi için gereken bilgileri araştırmak ve bu alanda araştırma yapan ilgili paydaşlara sunarak yol göstermektir.

Bu çalışma kapsamında ortaya konan Literatür bilgilerinin ve ISO 22000 kalbi görevindeki ön gereksinim programları ve HACCP uygulamalarına ilişkin pratik bilgilerin gıda sektöründeki pek çok yiyecek ve içecek firmasına ve diğer araştırmacılara katkı sağlayabileceği düşünülmektedir.

Gıda güvenliğinin uluslararası alandaki tarihsel gelişimi şu şekildedir: Birleşmiş Milletler bünyesinde 1945 yılında Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), 1948 yılında ise Dünya Sağlık Örgütü (WHO) kurulmuştur. FAO ve WHO hem tüketicilerin sağlığını korumak hem de dünya ticaretinde etik uygulamaları sağlamak için HACCP prensiplerini 1963 yılında yayımlamıştır.

1993 yılında HACCP 93/43 EEC ‘Gıda Maddelerinin Hijyeni’ direktifi ile yasal olarak Avrupa Birliği’ne üye ülkelerinin mevzuatında yer almış, 1996 yılında ise HACCP yaklaşımı Avrupa’da tüm gıda endüstrisinde uygulaması gereken yasal bir zorunluluk haline getirilmiştir.

ISO 22000 Standardı’nın temel yaklaşımı, tüketicinin gıda kaynaklı hastalıklara maruz kalmaması için geliştirilmiş, gıda zinciri içerisindeki tüm prosesleri altyapı, personel ve ekipman gibi tüm etkileyenleriyle birlikte kontrol altında tutan önleyici bir sistemin kuruluşlarda uygulanmasıdır.

Sonuç olarak; Gıda güvenliği, tüketim noktasında gıdadan kaynaklanan tehlikelerin varlığı ve seviyeleri ile ilgilidir. Gıda güvenliği tehlikeleri gıda zincirinin herhangi bir aşamasında ortaya çıkabileceğinden, gıda zincirinde yeterli kontrol temel zorunluluktur. Bu nedenle gıda güvenliği, gıda zincirinde yer alan tüm tarafların ortak sorumluluğudur.

Gıda tedarikinde hatalar ihlallere, kötü şöhrete, yetersiz beslenmeye, kalitesiz ürüne, kazancın azalmasına, insanların acı çekmesine, ölüme neden olabilir. ISO 22000, gıda zincirindeki zayıf halkaları ortadan kaldırarak gıda kaynaklı tehlikeleri en aza indirgeyip gıda zincirinin güvenliğinin bütünlüğünü sağlar.

ISO 22000, sistemin benimsendiği ve uygulandığı gıda işleyiciliği, üretimi, depolama, gıda ve gıda ürünleri dağıtımında yer alanlar için bilimsel bir anlam ifade etmektedir.

Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi için ISO 22000’in amacı gıda güvenliği ve emniyetini sağlamaktır. ISO 22000 kendi başına veya ISO 9001 gibi diğer yönetim sistemi standartlarıyla kombine olarak uygulanabilir.

ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi’nin Faydaları Nelerdir?

Daha etkili ve dinamik gıda güvenliği tehlike kontrolü sağlar. Gıda kaynaklı hastalıkların azaltılmasını sağlar. Müşteri sadakati ve memnuniyetini artırır. Ön gereksinim programlarının sistematik yönetimi ve kontrolünü sağlar. Ürün geri dönüşü gibi hususların engellenmesi ile kalitesizlik maliyetlerinde düşüş sağlar. Gıda endüstrisi zincirinin tüm halkaları arasında iletişimin desteklenmesi ve organizasyonunu sağlar.

Kaynak optimizasyonu sağlar ve personel yeterliliğinde artış görülür. Çalışma ortamının iyileşmesine katkıda bulunur. Dokümantasyonun iyileştirilmesi ve izlenmesinde kolaylık sağlar.

Daha iyi planlama sağlar. Resmi denetimlerde karşılaşılan sorunların en aza indirilmesini sağlar. Kanunlara uyumluluğu sağlar.

Gıda güvenliğine gösterilen özenin müşterilere kanıtlanması ve pazar payının artırılmasına katkıda bulunur. Tedarikçi olarak yurtdışı pazarlarda diğer kuruluşlarla uyum ve dış pazarda daha etkin pazarlama sağlar. Ekonomik büyüme ve kalkınma için potansiyel artışı görülür.